Serious Gaming: Filmhuis Den Haag, 21 tot en met 31 maart 2010

In Filmhuis Den Haag was deze week, in het kader van het filmfestival Movies That Matter, een ruimte ingedeeld voor Serious Gaming: computerspellen die de techniek gebruiken van conventionele games om politieke en andere actuele thema’s onder de aandacht te brengen.

Overduidelijk met het doel om de savvy tech-generatie via hun eigen medium in aanraking te laten komen met onderwerpen die hen zeker aangaan maar waarvan een oudere generatie bang is dat hen die volkomen ontgaat.

In Zaal 5 van het Filmhuis staan in de donkere ruimte vier Imac-schermen waarop verschillende games draaien, aan de wanden zijn twee projecties te zien, een slideshow over het onderwerp met een aantal voorbeelden, ook van verboden games en quotes van grote wereldverbeteraars (Gandhi, Martin Luther King, Moeder Theresa en zo meer). Op de andere projectie kun je meekijken met een desktop waarop de game Collapsus ‘gespeeld’ kan worden. Gespeeld tussen aanhalingtekens want bij de sneak preview op de site zijn het vooral veel mooie, scanner darkly-achtige, filmpjes die je kunt bekijken en waarop verschillende verhaallijnen te volgen zijn. Het game-aspect is een interactieve actie (zoals met linker- en rechterpijl iemand die vastgebonden zit op een stoel om te laten vallen) en het verdelen van kostbare energie-uitgaven over verschillende plekken ter wereld. De game is gemaakt door productiebedrijf SubmarineChannel in samenwerking met het VPRO-programma Tegenlicht. Het is in deze game zaak om de energiebronnen op een juiste manier over verschillende steden (Londen in de preview) te verdelen, de bewoners tevreden te houden en het milieu te ontzien.

De game Peacemaker heeft een God game-opzet, letterlijk, want je kunt zelfs kiezen tussen Jahwe en Allah. Kies voor de rol van de Israëlische of Palestijnse premier en speel een Total War-achtige game waarbij je het land in chaos kunt storten of de Nobelprijs kunt winnen. Tijdens het spelen krijg je echte nieuwsberichten te zien waardoor de ondertitel, ‘Play the news, solve the puzzle’, zeker gerechtvaardigd is.

Een andere game is het door Lamolleindustria gemaakte McDonald’s the videogame. Lamolleindustria is een verbond van Italiaanse kunstenaars en programmeurs. Zij willen met hun project onder de aandacht brengen dat games in de loop van de jaren zijn overgenomen door grote bedrijven met het doel om winst te maken. Het beste om dit aan de kaak te stellen is, volgens hen, om zélf videogames te gaan maken om deze zo weer uit de handen van de coöperaties te redden, of: ‘Don’t hate the media, become the media’. De McDonald’s-game lijkt op het eerste oog een promo voor McDonald’s maar blijkt al snel een McDonald’s-parodie te zijn. Een weiland beheren waarvan koeien worden geplukt met een hijskraan, de keuze om soja te modificeren en het pr-team mensen laten omkopen door te lobbyen en te corrumperen. Als je ook maar een beetje de eerlijke kant op neigt, word je door de aandeelhouders ontslagen. Op de website van Lamolleindustria zijn verder games te spelen met titels als Operation: Pedopriest en Oilygarchy: the slickiest business game.

De games van Lamolleindustria zullen waarschijnlijk niet door de gemiddelde kids begrepen worden, de Unicef-game Ayiti, the Cost of Life daarentegen is een game die zeker goed gebruikt zou kunnen worden in een klaslokaal. Je speelt met de familieleden die een stukje land op Haïti bezitten. Je speelt letterlijk met hun leven en moet ervoor zorgen dat ze door vier jaar (verdeeld in zestien seizoenen) heen komen. Er is gebruik gemaakt van een simpele lay-out: een kaart met daarop een school, hospitaal, de boerderij van de familie en een soort uitzendbureau. De keuzes die je moet maken zijn lang niet simpel: werken de kinderen mee op de boerderij of gaan ze naar school, gaat pa werken bij het rubberbedrijf of gaat moeder vrijwilligerswerk doen dat geen geld in het laatje brengt maar wel een extra opleiding waardoor haar kansen op de arbeidsmarkt verbeteren? De familie lag bij mij na zes seizoenen al knus op het kerkhof, de kinderen door de gevolgen van cholera, en ouders, iets later, door  het oplopen van tuberculose. Door deze game krijgt de speler meteen te maken met realistische dilemma’s, als je mazzel hebt stuurt een nicht uit Amerika geld en heb je een goede oogst maar verder is het een en al misère. Om de vrijgevige nicht uit Amerika moest ik wel glimlachen toen ik het credo van de game tegenkwam: ‘The way to win the game is to make as much money as possible’ en toen Microsoft een van de initiatiefnemers bleek te zijn.

Al met al heeft het Movies That Matter-festival zijn best gedaan om de bezoeker een kijkje in de keuken van Serious Gaming te geven. De havo-stagiair in de zaal liet mij zien dat er ongeveer honderd bezoekers waren geweest in de eerste week. Bij een volgende soortgelijke expositie zou het goed zijn als plaatselijke scholen zouden worden gelokt met een interessant lesprogramma. Dan wordt direct met grote stappen de beoogde doelgroep bereikt, wellicht een idee voor de organisatie van het Amsterdamse PicNic in september?

(Ook te lezen op: www.groene.nl)